Κατηγοριοποίηση νομισμάτων – Κλίμακα Sheldon

Σε προηγούμενα άρθρα μας έχουμε αναφερθεί στα νομίσματα τονίζοντας κυρίως, την πορεία της εμφάνισής τους στην παγκόσμια ιστορία. Σε αυτό το άρθρο θα εστιάσουμε στην αξιολόγηση και κατάταξη των νομισμάτων με βάση την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Άλλωστε, η κατάσταση ενός νομίσματος αποτελεί και ένα από τα βασικά κριτήρια για τη συλλεκτική του αξία, μαζί ασφαλώς, με τη σπανιότητα, αλλά και τη ζήτηση που αυτό εμφανίζει.

Τα νομίσματα χωρίζονται κατά βάση σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:

Κυκλοφορημένα (Circulated): Τα νομίσματα αυτά έχουν υποστεί κάποια φθορά, ως αποτέλεσμα της εκτεταμένης χρήσης τους ή της λανθασμένης φύλαξής τους.

Proof: Τα νομίσματα της κατηγορίας αυτής παράγονται με ειδική μέθοδο κοπής και δεν χρησιμοποιούνται για καθημερινές συναλλαγές, σε αντίθεση με τα circulated coins. Αποτελούν κυρίως αναμνηστικές εκδόσεις. Ξεχωρίζουν συνήθως, από την ακρίβεια της λεπτομέρειας και από την λαμπερή καθρεπτίζουσα επιφάνειά τους. Τα νομίσματα proof παράγονται σε μηχανές αργού ρυθμού και μέσω ειδικής επεξεργασίας αποκτούν την ιδιαίτερη, τελική τους εμφάνιση. Οι δίσκοι κοπής (planchets) και οι μήτρες (dies) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους είναι σε άριστη κατάσταση, ωστόσο, και τα νομίσματα αυτά μπορεί να παρουσιάσουν φθορά.

ΠΗΓΗ : COINSTUDY.COM

Ακυκλοφόρητα ή σε “Κατάσταση Νομισματοκοπείου” (Mint State): Πρόκειται για νομίσματα που βρίσκονται σε εντελώς καινούργια κατάσταση, χωρίς κανένα ίχνος φθοράς. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα νομίσματα που παράγονται με την μέθοδο της “κανονικής κοπής” (business strike). Οι δίσκοι κοπής (planchets) και οι μήτρες (dies) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους είναι κοινής παραγωγής (καθημερινών νομισμάτων) και, παρόλο που αυτό το είδος των νομισμάτων χρησιμοποιείται για τις καθημερινές συναλλαγές, τα εν λόγω δείγματα δεν έχουν τεθεί σε κυκλοφορία (circulation).

Προϊόντος του χρόνου, οι συλλέκτες ανά τον κόσμο, καθιέρωσαν μια σειρά από τεχνικούς όρους για τον καθορισμό της κατάστασης των νομισμάτων τους. Αυτό διευκόλυνε την επικοινωνία τους, καθιστώντας την παράλληλα αξιόπιστη και ευέλικτη σε όλους τους τομείς, από την ανταλλαγή απόψεων μέχρι τις συναλλαγές τους. Στην αρχή, η ορολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν πολύ γενική. Το νόμισμα καθοριζόταν ως φτωχό (poor), παραδεκτό (fair), ωραίο (fine), ή απλά “καινούργιο” ή “μεταχειρισμένο”. Ωστόσο, με την αύξηση του αριθμού των συλλεκτών συν τω χρόνω, η ανάγκη για μια λεπτομερέστερη αξιολόγηση της κατάστασης των νομισμάτων έγινε πιο επιτακτική.

Έτσι, προέκυψαν διάφορα συστήματα βαθμολόγησης των νομισμάτων παγκοσμίως. Εμείς θα επικεντρωθούμε στην κατάταξη που εφαρμόζουμε στην χώρα μας, η οποία είναι κοινή με τα αμερικανικά και αγγλικά πρότυπα.

Το σύστημα αξιολόγησης Sheldon

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, η Αμερικανική Νομισματική Ένωση (ΑΝΑ) αποφάσισε να υιοθετήσει την “Κλίμακα Sheldon”, ένα σύστημα που ήδη υπήρχε και χρησιμοποιούνταν για την αξιολόγηση των “Μεγάλων Σεντς” (Large Cents). Ο Dr. William H. Sheldon, επιφανής συλλέκτης αυτών των νομισμάτων, είχε δημοσιεύσει αυτό το σύστημα αξιολόγησης στο βιβλίο του “Early American Cents” (1949), όπου είχε ως βάση της κλίμακάς του ένα Large Cent του 1794.

ΠΗΓΗ: NEWMAN NUMISMATIC PORTAL

Στην “Κλίμακα Sheldon” παρατηρούμε ότι σχεδόν σε κάθε βασική κατηγορία υπάρχουν και ορισμένες υποκατηγορίες. Έτσι για παράδειγμα, βλέπουμε ότι στην κατηγορία “VERY GOOD” υπάρχουν οι υποκατηγορίες “VERY GOOD 7”, “VERY GOOD 8”, “VERY GOOD 9”, “VERY GOOD 10” και “VERY GOOD 11”. Οι υποκατηγορίες αυτές δίνουν μια λεπτομερέστερη ένδειξη της φθοράς, ανάμεσα σε διαφορετικά νομίσματα που ανήκουν στη ίδια κατηγορία.

Αυτή η διαβάθμιση μπορεί κατά συνέπεια, να διαφοροποιήσει την αξία ενός νομίσματος ακόμη και κατά μερικές χιλιάδες δολάρια ή ευρώ αντίστοιχα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις σπάνιων και συνεπώς δυσεύρετων νομισμάτων.

Όπως προαναφέρθηκε, στην χώρα μας εφαρμόζουμε επίσης το αμερικανικό σύστημα αξιολόγησης νομισμάτων, είτε πρόκειται για αμερικάνικα νομίσματα είτε πρόκειται για νομίσματα άλλων χώρων όπως η χρυσή λίρα Αγγλίας.

Οι κατηγορίες κατάστασης του νομίσματος και οι αντίστοιχες βαθμολογίες συνοψίζονται στον παρακάτω πίνακα:

Η Κεντρική Αγορά Χρυσού προσφέρει δωρεάν εκτίμηση των νομισμάτων σας και παράλληλα διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο συλλεκτών και εξειδικευμένων συνεργατών  το οποίο της δίνει τη δυνατότητα να προσφέρει τις πιο ανταγωνιστικές τιμές της αγοράς. Επίσης συνεργάζεται με εταιρείες  διεθνούς κύρους για την πιστοποίηση σπανίων και μη νομισμάτων.